สิ่งทอหมอหอมทำจากด้ายฝ้ายทอย้อม

สิ่งทอหมอหอมทำจากด้ายฝ้ายทอย้อมด้วยสีย้อมครามที่ได้จากพืชที่ให้สีฟ้า ได้แก่ หอม คราม และเบิก จนทุกส่วนของผ้าเป็นสีเดียวกัน เฉดสีครามมีตั้งแต่สีน้ำเงินเข้มไปจนถึงสีน้ำเงินอ่อน การย้อมผ้าหมอหอมนั้นจะต้องจุ่มผ้าลงในขวดที่มีสีย้อมครามซึ่งทำจากส่วนผสมต่างๆ ผ้าหมอหอมย้อมด้วยสีคราม การย้อมครามเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกมานานนับพันปี วิธีการย้อมจะคล้ายกันในที่อื่น ศิลปะหมอหอมได้รับการสืบทอด ผ้าฝ้ายทอมือ ที่จังหวัดแพร่เมื่อกว่าร้อยปีที่แล้ว เชื่อกันว่าหมอหอมมาพร้อมกับประชาชนที่ถูกบังคับให้อพยพไปแพร่ในฐานะเชลยศึกและกลายเป็นทาสแรงงานในสมัยที่เรียกว่า เอาผักใส่ตะกร้า เอาทาสเข้าเมือง แม้ว่าบางคนจะอพยพไปโดยสมัครใจก็ตาม หมอหอมผลิตครั้งแรกที่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง เมื่อ พ.ศ. 2340-2350 ตามที่ผู้เฒ่าผู้แก่อายุมากกว่า 74 ปี (พ.ศ. 2534) ระบุว่า ชาวไทพวนจากหมู่บ้านทุ่งโฮ้งอพยพมาจากเมืองปวนในจังหวัดเซียงโขง ใน สปป. ลาว ในปัจจุบัน ในสมัยพระเจ้าตากสิน เจ้าเมืองใจเจ้าเมืองแพร่ จับชาวไทลื้อจากเชียงแสนมาตั้งถิ่นฐานในหมู่บ้านพระหลวงได้ ในสมัยรัตนโกสินทร์ กองทัพสยามไปไกลถึงสิบสองปันนา และจัดให้ชาวไทลื้ออยู่ที่หมู่บ้านบ้านติน ต่อมากองทัพสยามก็ยึดลาวป่วนได้ย้ายไปอยู่ทางเหนือของแพร่ในบริเวณใกล้วัดสวรรค์คนิเวศน์ คนเหล่านี้ย้ายไปอยู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง (ชื่อเดิมของหมู่บ้านคือ ตังโฮ้ง ตัง แปลว่าทั่งตีเหล็ก และ โฮง เป็นคำไทพวน แปลว่า สถานที่ที่กลวงออกมา คล้ายทั่งคนใช้ดี ชื่อหมายถึง เนื่องจากในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง กองทัพสยามไปไกลถึงสิบสองปันนา และให้ชาวไทลื้ออยู่ที่หมู่บ้านบ้านติ๊น ต่อมากองทัพสยามก็ยึดลาวป่วนได้ย้ายไปอยู่ทางเหนือของแพร่ในบริเวณใกล้วัดสวรรค์คนิเวศน์ คนเหล่านี้ย้ายไปอยู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง (ชื่อเดิมของหมู่บ้านคือ ตังโฮ้ง ตัง แปลว่าทั่งตีเหล็ก และ โฮง เป็นคำไทพวน แปลว่า สถานที่ที่กลวงออกมา คล้ายทั่งคนใช้ดี ชื่อหมายถึง เนื่องจากในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง กองทัพสยามไปไกลถึงสิบสองปันนา และให้ชาวไทลื้ออยู่ที่หมู่บ้านบ้านติ๊น ต่อมากองทัพสยามก็ยึดลาวป่วนได้ย้ายไปอยู่ทางเหนือของแพร่ในบริเวณใกล้วัดสวรรค์คนิเวศน์ คนเหล่านี้ย้ายไปอยู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง (ชื่อเดิมของหมู่บ้านคือ ตังโฮ้ง ตัง แปลว่าทั่งตีเหล็ก และ โฮง เป็นคำไทพวน แปลว่า สถานที่ที่กลวงออกมา คล้ายทั่งคนใช้ดี ชื่อหมายถึง เนื่องจากในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง กองทัพสยามก็ยึดลาวปวนแล้วย้ายไปทางเหนือของแพร่ในบริเวณวัดสวรรคนิเวศน์ คนเหล่านี้ย้ายไปอยู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง (ชื่อเดิมของหมู่บ้านคือ ตังโฮ้ง ตัง แปลว่าทั่งตีเหล็ก และ โฮง เป็นคำไทพวน แปลว่า สถานที่ที่กลวงออกมา คล้ายทั่งคนใช้ดี ชื่อหมายถึง เนื่องจากในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง กองทัพสยามก็ยึดลาวปวนแล้วย้ายไปทางเหนือของแพร่ในบริเวณวัดสวรรคนิเวศน์ คนเหล่านี้ย้ายไปอยู่หมู่บ้านทุ่งโฮ้ง (ชื่อเดิมของหมู่บ้านคือ ตังโฮ้ง ตัง แปลว่าทั่งตีเหล็ก และ โฮง เป็นคำไทพวน แปลว่า สถานที่ที่กลวงออกมา คล้ายทั่งคนใช้ดี ชื่อหมายถึง เนื่องจากในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง ชื่อนี้หมายถึงความจริงที่ว่าในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีเหล็กทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง ชื่อนี้หมายถึงความจริงที่ว่าในอดีตผู้คนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นช่างตีเหล็กที่ใช้ทั่งตีเหล็กทุกวัน) ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็นทุ่งโฮ้ง